Dikur në mes të Korçës, pikërisht përballë, aty ku është sot porta e bibliotekës së qytetit, në trotuar, (pra dikur, përballë portës së anëshme të kishës së Shën Gjergjit) ndodhej deri aty nga vitet ’60 një plep (latn. Populus nigra L.) jashtëzakonisht i madh. Plepi kish lartësinë rreth 15 – 20m (afrs. sa një godinë me 5 kate), diametrin e kurorës rreth 60m dhe trashësinë e trungut, pra diametrin, rreth 4m (duhej të kapeshin rreth 8 veta, që ta pushtonin trungun). Plep aq i madh, rrallë se mund të gjendet sot diku. Plepi u pre në atë kohë që u prish edhe kisha e Shën Gjergjit. Këtu po japim një foto të dimrit vitit 1917 të kishës së Shën Gjergjit dhe të plepit. Madhësia e tij në të (pra në foto) as afrohet për nga madhësia që kish pas pesëdhjet vjetëve të tjera, pra në vitet ’60.
Në fakt, duhet të egzistojnë fotografi në Korçë të viteve ’60 që ta kenë këtë plep në pamjen e zhvillimit maksimal të tij.
Një karakteristikë tjetër e plepit të dikurshëm ishte se në të mblidheshin shumë shpendë, rabecka, pëllumba, guguçe, lejlekë, por veçanërisht gala (korba, latn. Genus Corvus) dhe se në të kish shumë fole. Aq i shumtë ishte numri i galave që qëndronin në të, sa kur ato ngriheshin krijoheshin re. Ato, gjithashtu me kakarisjen e tyre kra-kra, krijonin shqetësim për banorët e qytetit. Të vjetrit theshin se në vitet tridhjet bashkia vinte gjuetarë për t’i vrarë duke i shpërblyer ata me pikë të dobishme për lejet e gjahut. Galat e plepit të Korçës i ka përmëndur në shkrimet e veta edhe nobelisti Jorgo Seferi, i cili i ka parë tufat e tyre me sy në kohën kur ka jetuar në Korçë. Ka të ngjarë që një poezi e tij me titull, “Korbi” të cilën e ka shkrojtur në Korçë në dimër të vitit 1937, të ketë lidhje me galat e plepit të Shën Gjergjit. Prerja e plepit të Korçës, parë nën këndvështrimin e sotëm ekologjik, ka qënë një humbje më vete, e një monumenti natyral kulture, (jo për moshën, por për zhvillimin) tepër me vlerë, për qytetin tonë.
Lexoni gjithashtu / More Articles :
» BK/N - Sojet e vjetra të grurit në Korçë
Treva e Korçës sipas të dhënave arkeologjike, për Shqipërinë është qëndra më e lashtë, ndërsa më gjërë, një nga qendrat më të lashta, ku konstatohet se këtu ka pas qënë kultivuar gruri. Në vëndbanimin e hershëm të Maliqit, janë gjetur kokrra gruri të karbonizuara me moshë 4000 – 4700 vjeçare.Ndërkaq edhe në...
I thashë kanellës në pranverë:Ja shih kumbllat dhe pjeshkat ngado,çelin lulëzojnë plot erë,veç ti oj’kanellë të bësh lule s’do.Buzëqeshi kanella dhe më tha pastaj:Lulëzimet e pranverës, vdesin mbarojnë,dhe kur era fryn dhe i shkund në maj,lulet e mia hapin, çelin mbretërojnë.
Qepa (latn. Allium cepa L.) konsiderohet si mbreti i kuzhinës. E ka origjinën nga zonat në thellësi të Azisë. Kultivimi i saj është tepër i vjetër dhe njihej prej egjiptianëve, grekëve dhe romakëve të vjetër. Përshkruhet me hollësi prej Theofrastit dhe Plinit. Qepa përmban, kalium, natrium, kalçium, acide, sheqerna, vitamina...
Qershia (lat. Cerasus avium) është një pemë, që në formë të egër ka qënë e njohur për njeriun qysh në kohët prehistorike. Nën këndvështrimin botanik qershia e egër ka qënë e përhapur dikur ngado në Evropë, në Azinë perëndimore dhe në Afrikën e veriut. Ndërkaq, të dhënat dëshmojnë se qershia e butë është...
Një lule të thatë pa push, pa erë, të shtypur brenda librit sot pashë, dhe ja, një mendim i çuditshëm menjëherë,shpirtin ma përfshiu, ndaj thashë:Kur lulëzoj kjo lule? Ç’pranverë? Ç’maj?Sa kohë? Pse u këput dhe ku?I njohur, i panjohur kush e këputi dhe pastaj, vallë pse e vendosi mes fletëve këtu?T’i kujtojë ndofta...