Johann Wolfgang von Goethe (1749 – 1832) konsiderohet si gjeniu i mendimit intelektual modern gjerman. Ai ishte shkrimtar (shkruajti: poezi, prozë dhe dramë), filozof, fizikant, biolog, erudit, etj, ku rrallë dhe, si dikur në botën e lashtë tek ai gërshetoheshin dijet e thella të letrave, me ato të shkencës.Duke lënë mënjanë botën e tij të shkrimeve letrare e cila është tepër e njohur për këdo, bota e tij shkencore ishte gjithashtu e pasur, e thellë dhe enciklopedike. Kështu akoma edhe sot, studimet e tij botanike që lidhen me morfologjinë (metamorfozat) e bimëve, trajtohen si tepër interesante, të mprehta dhe të veçanta. E njëjta gjë duhet thënë për teorinë e ngjyrave. Ai krijoi barometrin Gëte të bazuar tek parimi i Toriçelit, madje sipas Hegelit, ai interesohej së tepërmi për fenomenet e meteorologjisë. Gëtja merrej me petrografinë, gjeologjinë dhe në kohën e vet kish koleksionin më të madh në Evropë, me copa gurësh mineralë (rreth 18 mijë të tillë). Në këtë kuadër për Gëten nuk mbeti jashtë interesit edhe gjenetika e njeriut.
Një poezi të tij lidhur, me trashëgiminë e tipareve që ai zotëronte prej prindërve të vet dhe e cila sot botohet, e botohet në vazhdim në tekstet e biologjisë të viteve të larta të liceut në Austri, e kam sjellë këtu të titulluar:
Tiparet që prej prindërve, përftova ...
Prej babait shtatin, pamjen, trashëgova,
mënyrat e tij në jetë, kthjelltësinë, krenarinë,
dhe u mbrujtën këto me shpirtin e ëmbël që prej nënës fitova,
së bashku me dëshirën e saj, për të treguar historinë, poezinë.
Stërgjyshi, plot finesë flërtonte me dashnoret zëmërlënduar,
dhe kuptohet, këtë damar e pamundur edhe unë të mos e kem,
stërgjyshja pëlqente, brilantet, margaritarët e ndriçuar,
që edhe unë kam qejf sa herë shoh të tillë, sytë t’ua hedh.
Më thoni pra! Për sa kohë që tiparet kështu gatuhen,
dhe janë kështu të ngjizura, të përziera qysh kur lind,
ç’farë është këtu e imja, vetia ku un’ shquhem,
ajo pra që nuk mora, nga asnjë prind?
Shqipëroi: Dr. Ilia V. Ballauri
Pedagog i gjenetikës.
Lexoni gjithashtu / More Articles :
» BK/SHJT - Sociale - Psikologji - Histori: Humori në Korçë
Qyteti ynë dikur ka patur humor të hollë, pavarësisht se dalngadalë, kohët e fundit, mundet që ai degjeneroi. Karakteristikë e humorit të Korçës ishte se, ai shpesh vinte në lojë jetën e gjithë shtresave të shoqërisë së qytetit, pa kursyer këtu askënd.Banorët dikur bënin një jetë më të afruar me njëri tjetrin dhe...
» MZ - Poezia: Molusku i shtëpise sime.
Pasi prej magmës, brëndësisë më të parë, qindra miliona vjet më parë, shkëmbinjtë e murrmë, ultrabazikë, shpërthyen në sipërfaqe për të dalë, për të krijuar male, si mali që qyteti ynë mban mbi krahë, këtu, rrëzë sipërfaqeve të tyre, “lëkurë elefanti”, siç i cilëson, nobelisti poet, pati det.Jeta që brenda...
» MZ/ Poezia: Lulja - A. S. Pushkin
Një lule të thatë pa push, pa erë, të shtypur brenda librit sot pashë, dhe ja, një mendim i çuditshëm menjëherë,shpirtin ma përfshiu, ndaj thashë:Kur lulëzoj kjo lule? Ç’pranverë? Ç’maj?Sa kohë? Pse u këput dhe ku?I njohur, i panjohur kush e këputi dhe pastaj, vallë pse e vendosi mes fletëve këtu?T’i kujtojë ndofta...
» BK/LA - Muzika - Mbi prof. e muzikës, Thoma Nasi (1892 - 1964).
(Hulumtuesit e jetës së tij, ndër të tjera shkruajnë edhe këto.)… Thoma Nasi apo Nashi, siç e njohin bashkëfshatarët mbiemrin e tij, lindi në fshatin Dardhë të Korçës më 2 mars 1892. Në moshën dymbëdhjetë vjeçare si shumë të rinj të tjerë të krahinës së tij, Nasi emigroi fillimisht në Greqi dhe më vonë në Shtetet e...
» BK/LA - Poezi, Anakreonti - Erosi prej dylle.
Poezi, nga Anakreonti, shek.6-të para Kr. zgjodhi dhe shqipëroi, Ilia V. Ballauri Dikur në treg, një djalosh trim,Të Erosit një bust prej dylle, përngjasim,E shiste, dukej dore desh ta hiqte,“Kush ble një bust prej dylle, të Erosit”, thërriste.
| Share |