MZ - Aforizmë: H. A. Korça

Pasurinë mund ta vjedhin, por diturinë jo.
Ai që ta ruan të fshehtën të do me shpirt.

Sheshi_Teatrit_Budapest VaroshMarty
Kisha_e_Budapestit
Sheshi Varosmarty i Pestit ka një histori të veçantë që lidhet edhe me punën e një tregtari voskopojar.
Kështu, zona në veri të murit rrethues mesjetar verior të qytetit të Pestit, jashtë Portës së Vaçit ku shtrihet sot ky shesh, për një kohë të gjatë ishte e pa banuar. Deri aty nga gjysma e dytë e viteve ‘700, aty nuk kish vetëm disa godina shtetërore, si “Zyra e të tridhjetës”, ndërtuar aty rreth vitit 1780 dhe prej së cilës rridhte edhe emri i sheshit, d.m.th. Dreyssigstamt Platz,  “Zyra e Kripës” dhe ndonjë objekt tjetër. Këtu ishin spostuar gjithashtu edhe vendet e shkarkimit të mallrave, gjë që dikur bëhej në qëndër të qytetit.

Më pas, më 1812 në këtë shesh, u ndërtua theatri gjerman prej Mihaly Pollack dhe prej asaj kohe, zona nga Dreyssigstamt Platz, u quajt Sheshi i Theatrit, Theater Platz,
Pavarësht, sheshi Varosmarty, përpara se të merrte këtë emër ka patur një sërë emrash të tjera si, sheshi të tridhjetës, sheshi i theatrit, sheshi Gizella sipas emrit të vajzës së perandorit Franc Jozef, por edhe sheshi Dhimitër Anastaz Lika falë investimeve që ky pati bërë aty dhe sidomos, dyqaneve me prodhime lëkure që pati ngritur në atë shesh.
Më pas, më 1908 aty në qëndër, u vendos statuja e poetit Mihaly Varosmarty (1800 – 1855) një krijim i skulptorit Ede Telc.
Sipas të dhënave (I. Martinianit, Moschopolis, 1330 -1930) pjestarë të familjes Lika ishin të vendosur prej Voskopoje në Pest, qysh në vitet ’700. Ata ishin këtu edhe nismëtarë për marrjen e lejës tek perandori i Austro-Hungarisë për ndërtimin në kryeqytetin hungarez, të kishës së Fjetjes së Shën Mërisë. Gjurmët e familjes Lika më pas gjenden në Budapest me një Anasztaz Lyka i cili më1875 disponon në Pest në rrugën kryesore komerciale Vaci Utka nr. 28, një pronë. Në kishën e mësipërme ortodokse të e Fjetjes së Shën Mërisë, në Budapest, brenda në naos ekziston një pllakë përkujtimore mermeri lidhur me restaurimin e kësaj kishe në vitin 1931 prej një Nikolla (Miklosh) Lika.



 
Lexoni gjithashtu / More Articles :

» BK/SHJT - Tregtia: Qershor 1697 - Voskopojë

 Shumë është folur dhe shkrojtur për aktivitetn tregtar të voskopojarëve. Zakonisht përmenden tregtarë të mëdhenj, të suksesshëm dhe për ta përshkruhet se ç’përmasa kapitalesh arritën të venë duke sjellë këtu si shëmbull të padiskutuar shpesh, familjen e Sinave.Flitet dhe shkruhet gjithashtu, se ata punonin anë e kënd...

» KE1/30 - Orët (sahatët) e Korçës.

Qyteti ynë ka patur dy herë ora publike në trajtë godinash.   Përshkrimi i shek. 19-të për orën e parë. “Ora është e vendosur në një godinë të lartë dhe të ngushtë prej guri. Godina është ndërtuar më 1784, prej mjeshtrash ndërtimi malësorë nga veriu i vëndit, ndërsa këmbanën e orës, e cila peshon afërsisht 40 okë...

» KE5/37 - Petro Sturgji (1894 – 1972), kampion bote në mundje.

Mërgimtar korçar në Amerikë, që u muar rreth 25 vjet me mundje dhe që në vitin 1923 arriti të bëhet kampioni i botës në këtë sport për peshën e mesme. Me këtë rast ai fitoi brezin e artë që atëhere emërtohej Lord Lonsdale. Thuhet se mori pjesë në mbi 1000 ndeshje mundjeje, të zhvilluara si në Amerikë ashtu dhe nëpër...

» MZ - Aforizmë: Nektar Tërpo - Voskopojari

Vjedhës nuk është vetëm ai që i hedh vajit ujë por,Vjedhës është edhe ai mjeshtër a mësues që nuk mëson nxënësit e vet. 

» KE4/34 - Qëndra të vjetra tregtare në Korçë, që dikur kanë ekzistuar dhe që sot janë zhdukur.

Bezesteni.Në Korçë në mes të shek. 19-të ka patur një të tillë, i cili duket se ka qënë diku në pazar, por që me saktësi nuk dihet se ku. Sidoqoftë, më 1887 përmëndet akoma në gjuhën e përditshme të popullit të qytetit si pikë referimi, kur thuhej, “tek bezesteni”. Kjo fjalë turke, me origjinë persiane bezzazistan,...

Share