MZ - Aforizmë: Nuçi D. Naçi prej Korçe
Korça është një nga më të bukurit, nga më të mbëdhenjëtë, e nga më të qytetëruarit, qytete të Shqipërisë.
Korça duke patur shumë shtëpi, quhet qytet, edhe me qënë atdheu jynë, ku kemi lindur e jemi rritur, kemi nevojë ta dimë më mirë nga çdo vënd tjatër...

(viti 1923, cituar këtu sipas morfologjisë së shqipes së asaj kohë)

 

Korça nuk është zonë e pasur me rrape, përkundrazi ka qënë e pasur me plepa. Plepa kish në ish sallahana e dikurshme, plepa kish në kishën e dikurshme “Burimi jetëdhënës" (Mitropolia), para vitit, 1927 -28, d.m.th. përpara se të fillonin ndërtimet për Mitropolinë e re, ku sot është Muzeu i artit mesjetar, plepa kish tek Shën Gjergji dhe ata ishin pastaj rradhë sidomos në truajt, ku janë ndërtuar dy apartamentet e vjetër që vijnë menjëherë pas bibliotekës së qytetit, etj , dhe ndërkaq rrapi në qytetin tonë, ka qënë i rrallë.
Pavarësisht, rrapet më të mëdhenj dhe ndoshta më të vjetër që ndodhen sot në Korçë janë dy rrape që lartësohen dhe bëjnë hije, tek çezma e Shën Mërisë.
Rrapi, Platanus, orientalis është bimë tipike e gadishullit tonë dhe tradita thotë se, zakonisht në qëndër të fshatit apo të qytezës, nëpër Ballkan, gjithandej do të gjesh rrape të mëdhenj të fuqishëm dhe aty, në këmbët e tyre, çezmën a kroin me ujë të ftohtë të bollshëm.
Pra meqënëse rrapet në një vëndbanim, zakonisht janë një tregues që dëshmon për hershmërinë e themelimit të tij, të jenë edhe rrapet e Shën Mërisë në Korçë, një shënjë që lidhet me hershmërinë e themelimit të qytetit tonë? Ndoshta për këtë gjë duhen studime.
Rrapi rron me shekuj, pra qindra vjet. Ai njihet qysh në kohët më të lashta dhe përveç Ballkanit, është i përhapur edhe në Azinë e vogël e deri në Persi e Indi (flasim për specien Platanus orientalis). Në Greqinë e lashtë përmëndej në ishullin Ko, një rrap i lartë i quajtur rrapi i Hipokratit, në Akdeminë e Platonit kish një lirishtë me rrape ku nxënësit merrnin mësimet, në natyrë të hapur, Plini përmënd së në kohën e romakëve, në Liki (Azi e Vogël) primati i këtij vëndi, bëri në zgavrën e një rrapi një banket me 19 veta, ndërsa perandori Caligula, tek një rrap që ndodhej në Velletri, ndërtoi tek degët e tij, një shtëpizë ku bëri një banket me 15 a më tepër veta, etj. Tek ne është i famshëm rrapi i Elbasanit i quajtur, rrapi i Bezistanit si dhe rrape të tjerë, veçanërisht në zonat më të ngrohta sesa zona e Korçës, e cila duket se nuk është dhe shumë e përshtatshme për zhvillimn e këtij druri.
Më poshtë jepen dy foto të rrapeve të Shën Mërisë në Korçë,  të cilat i kam bërë (I.V.B.) majin e vitit 2011. Në to duket bukur madhështia e këtyre drurëve të rrallë brënda qytetit tonë.

Rrapi_dhe_cesma_Sh._Meri_Korce  


Rrapat_Korce  
 
Lexoni gjithashtu / More Articles :

» KE7/10- Sojet e vjetra të mollës, në trevat e Korçës.

Molla (Malus comunus)Për mollën e Korçës, hulumtimet e bëra tregojnë, se është pikërisht malësia e Gorës ku mendohet se ajo është më e lashtë dhe shumë e vjetër. Këtu por edhe në Opar madje, konstatohet edhe një lloj molle e egër, e rrjedhur jo prej fidani por prej fare, e quajtur në gjuhën e popullit, Mollçinka. Kjo më...

» BK/N - Sojet e vjetra të pemës së dardhës në Korçë.

Dardha (Pyrus communus).Në Shqipëri duke u nisur vetëm nga fakti se ka shumë fshatra që quhen Dardhë, mendohet se kjo pemë tek ne duhet të jetë shumë e vjetër   dhe në këtë kuadër kuptohet se edhe në zonën e Korçës, dardha duhet të jetë shumë e vjetër. Tek ne, janë të evidentuara, qysh prej kohësh të quajturat, Dardha...

» KE6/31 - Struktura gjeologjike e kurorës rrethuese, të lartësive rreth e qark Fushës Korçës.

 Duke filluar prej veriut, (e pastaj lindje, jugë, perëndim, veri), përreth, lartësitë që ngrihen mbi Fushën e Korçës, kanë këtë përbërje gjeologjike: 1) Kodrat pas Petrushës, ato të Grabovicës dhe deri tek Mali i Thatë, janë argjile e konglomerate ranore, të sistemit neogjenik. 2) Mali i Thatë, Mali i Ivanit, deri në...

» BK/SHJT - Turizëm - Gida turistike e Korçës.

Një gidë turistike për Korçën, botim i viteve të fundit, 122 fq., 500 lek të reja ose, 5 euro.Përmban:gjeografi, histori, burimet natyrore, monumentet natyrore, popullsia, ekonomia,arkitektura, tradita, arti, itinerare të sugjeruara,informacion praktik, hotele, librari, monumente kulture, tradita e pikturës kishtare,karnavalet,...

» BK/N - Sojet e vjetra të piperkës në zonën e Korçës.

Piperka (Capsicum anum)Korça është, ndër zonat që ka numrin më të madh të llojeve autoktone të specit, macrocarpa. Së pari përmëndim sojin Gogozhare, që në një përshkrim të vitit 1958 thuhej se fruti kish formën e domates, të shtypur, tul të trashë, të fortë, të shijshëm dhe se gjatë pjekjes kalonte ngjyrat nga jeshil në...

Share